Kur Değerleme
İşletmelerin bilançolarında bulunan varlık ve kaynaklar zaman içerisinde değer kazanmakta ya da değer kaybedebilmektedir(yabancı para ile yapılan işlemler için). Varlık ve kaynaklarda meydana gelen farklılaşmaların kayıtlarda izlenebilmesi amacıyla ilgili hesaplarda değerleme işlemleri yapılması amacıyla kur değerleme ekranı tasarlanmıştır.
Değerlenme sonucunda, oluşan olumlu ya da olumsuz farklar ilgili gelir ya da gider hesaplarına aktarılmalıdır. Değerleme sonucunda, oluşan fark kayıtlı değerden daha küçükse ilgili dönem için kar niteliği taşımalı, 646 hesabına alacak kaydedilmelidir. Değerleme sonucu oluşan fark büyükse mevcut durum için zarar niteliği taşıyacağından 656 hesabı borçlandırılacaktır.
Ekran ilk açıldığında, ekranınn üst tararında kur değerlemenin yapılacağı kur bilgisi için kur tarihi, şube, cari hesap, başlangıç ve bitiş hesap kodu ve ilgili filtrelemelerin listelendiği gridler bulunmaktadır. Alacak(Varlıklar) ve Borç(Kaynaklar) toplamlarının listelendiği 2 ayrı grid oluşmaktadır.
Gridler üzerinde Alt Hesaplar -yabancı para cinsinden işlem yapılan alt hesaplar-, Orijinal Tutar, Orijinal Tutar-TL cinsinden-, Kur, Tutar(TL) ve Fark alanları yer almaktadır.
Alt Hesaplar: Yabancı para cinsinden işlem yapılan alt hesap bilgilerini belirtmektedir.
Cari Hesaplar: Satırda gösterilen hesaba ait cari hesap bilgisini belirmektedir.
Orijinal Tutar: Yabancı para birimleri için ilgili işlem içerisindeki Döviz Tutarı bilgisini belirtmektedir.
Orijinal Tutar(TL): İlgili işlem tarihinde, Döviz Tutarın işlem tarihindeki kur ile çevrim yapılarak TL Tutar karşılığını belirtmektedir.
Para Birimi: Gridde gösterilen alt hesabın para birimini belirtmektedir.
Kur: Kur Değerleme ekranında, seçilen Tarih için getirilecek kur bilgisini belirtmektedir.
Tutar(TL): İlgili işlem için Kur(değerleme kuru) ile çevrim yapılarak hesaplanan TL Tutar bilgisi belirtilmektedir.
Fark: Tutar ile Orijinal Tutar arasındaki farkı belirtmektedir.
Ekran üzerinde Excel İndir, Kur Hesapla ve Muhasebeleştir butonları bulunmaktadır.
Excel İndir: Grid üzerinde yer alan bilgilerin excele aktarılması amacıyla tasarlanmıştır. İlgili butona basılmasıyla alacak ve borç gridlerinde yer alan verilerin excele aktarılması sağlanmaktadır.
Kur Hesapla: Tarih bilgisinin seçilmesiyle birlikte ilgili sorgunun yapılabilmesi için tasarlanmıştır. Kur hesapla butonuna basılmasıyla birlikte ilgili tarih için Alacak ve Borç hesapları için kur değerleme yapılarak gridlerde listelenecektir.
Muhasebeleştir: Yapılan değerleme sonucunda, olumlu ya da olumsuz farkların gelir veya gider hesaplarına aktarımı muhasebeleştir butonu ile sağlanmaktadır. Muhasebeleştir butonuna basılmasıyla birlikte oluşan fark değerlerine bağlı olarak fiş hareketleri oluşacaktır.
Kur değerleme ekranında, değerleme yapılacak hesapların seçimi için gridde seçim checkbox’ı mevcuttur. Satırda seçim yapılması durumunda seçili satırlar için değerleme işlemi gerçekleştirilecektir.
Gridlerin en alt bölümünde, Kur Farkı Geliri ve Kur Farkı Gideri değerleri gösterilmektedir.
Kur Farkı Geliri: İlgili listelerde yer alan gelir farklarının toplamını belirtmektedir. Bu kapsamda 646 hesapların toplanması gerektiğinden, Varlıklar gridinde; pozitif, Kaynaklar gridinde ise; negatif değerler toplanacaktır.
Kur Farkı Gideri: İlgili listelerde yer alan gider farklarının toplamını belirtmektedir. Bu kapsamda 656 hesapların toplanması gerektiğinden, Varlıklar gridinde; negatif, Kaynaklar gridinde ise; pozitif değerler toplanacaktır.
Değerleme ile birlikte seçilen tarih aralığında, alt hesapların yabancı para birimi cinsinden tutarlarının ve TL tutarlarının listelenmesi sağlanmaktadır. Varlıklar tablosu için ilgili alt hesapların Borç-Alacak değerleri; Kaynaklar tablosu için ilgili alt hesapların Alacak-Borç değerleri gösterilmektedir.
Varlıklar tablosunda, bilanço tablosunun Aktif olarak nitelendirilen hesapları, Kaynaklar tablosunda ise Bilanço tablosunun Pasif olarak nitelendirilen hesapları baz alınmaktadır.
Varlıklar gridi için Değerleme sonucu oluşan Kur Farkı: [Tutar (TL) - Orijinal Tutar (TL)];
Pozitifse, kar niteliği taşıdığı için 646 hesabı alacak, karşı alt hesaplarda borç,
Negatifse, zarar niteliği taşıdığı için 656 hesabı borç, karşı alt hesaplarda alacak tarafına yazılmalıdır.
Kaynaklar gridi için Değerleme sonucu oluşan Kur Farkı: [Tutar (TL) - Orijinal Tutar (TL)];
Pozitifse, zarar niteliği taşıdığı için 656 hesabı borç, karşı alt hesaplarda alacak,
Negatifse, kar niteliği taşıdığı için 646 hesabı alacak, karşı alt hesaplarda borç tarafına yazılmalıdır.
Kur farkı geliri ve kur farkı gideri alt hesaplarının tanımlanabilmesi için Ayarlar > Modül > Kur Değerleme ekranında Kur Geliri için 646; Kur Gideri için 656 alt hesap seçilmesi gerekmektedir. Oluşturulacak fiş hareketlerinde, Kur Farkı 0 ise fiş hareketi atılmayacaktır.